چرا همیشه منتظر امام زمان (ع) هستیم؟

یکی از وظایف سنگینی که امام یازدهم شیعیان برعهده داشتند، ارتباط گیری با مردم از طریق برخی از وکلا و آماده سازی آن‌ها برای زمان غیبت بود؛ دورانی که مردم به طور کامل دسترسی فیزیکی به امام زمانشان ندارند، اما در عین حال باید متدین باشند و اعتقادشان به امامت را حفظ کنند.
براساس روایات و شواهد، حضرت امام حسن عسکری (ع) این وظیفه را به شکل‌های مختلف و درنهایت به خوبی انجام دادند. به طور مثال هربار می‌فرمودند «هرکسی راهی غیر از راه فرزندم مهدی را ادامه دهد، به هلاکت میرسد.»
در یک تقسیم بندی، دین ما سه بخش عقاید، اخلاق و احکام را شامل می‌شود که مهمترین آن عقاید است. نقطه عطف بخش عقاید هم مسئله امامت است که ارتباط مستقیم با توحید دارد. یعنی اگر بخواهیم رابطه توحید و امامت را توصیف کنیم، می‌توانیم بگوییم که این دو، دو روی یک سکه هستند.
شناخت امام بسیار مهم است، در روایات شیعیان و اهل تسنن آمده که اگر کسی امام خود را نشناسد و بمیرد، به دین جاهلیت از دنیا رفته است. دین جاهلیت هم یعنی کفر و شرک و نفاق؛ اگر زندگی شخصی جاهلانه باشد مرگش هم جاهلی است.
چیزی که انسان را نجات میدهد مسئله شناخت ولایت ائمه (ع) است. اگر شخص مقام ولایت امام را بشناسد و با اهداف ایشان جلو بیاید اهل نجات میشود، اما اگر امام را نشناخته یا اهدافش از اهداف امام زمان خود کوچکتر باشد، به راحتی از قید و بند رها شده و امامش را کنار میگذارد. در واقع امامت نقطه کمال دین است. در غدیر به ما گفتند که نقطه کمال دین امامت است و خود امامت هم یک نقطه کمال دارد که آن هم وجود مقدس امام زمان (ع) است.
رابطه و احساس نیاز ما به منجی و امام زمان، یک امر فطری است، بحث اعتقاد به منجی در دیگر ادیان هم ذکر شده، زیرا فطرتا همه دنبال توحید هستند که توحید هم صورت دیگر امامت است. اما امور فطری گاهی دچار نوسان میشوند. به میزانی که یک انسان به دنیا حس تعلق پیدا کند، ارتباطش با امام زمان و منجی ضعیف میشود. انسان بدون امامت نمیتواند به توحید برسد. قرآن کریم هم میفرماید که خداوند به هرکسی که بخواهد حکمت میدهد، اگر خدا به کسی این حکمت را داده درواقع بیشترین خیر را به او بخشیده است.
حال سوال پیش می‌آید که معنای این حکمت چیست؟ در تعاریف مختلف، حکمت جوهره علم است، اما امام صادق (ع) میفرماید که «حکمت اطاعت خدا و شناخت امام زمان است». اینکه ایشان اول اطاعت و سپس معرفت امام را عنوان می‌کنند هم دلیل دارد، یعنی انسان با معرفت امام به توحید میرسد. توحیدریشه فطری دارد و کار امام هم دعوت به توحید است. به همین دلیل همه ما اعتقاد قلبی و فطری به امام داریم، اما براثر عوامل دچار نوسانات میشویم.
تا به استطار نرسیم پیوندمان با امام زمان محکم نخواهد شد. یعنی آنجایی که انسان میگوید من هیچ هستم، احساس نیستی میکنم، به جایی میرسد که می‌گوید امکانات، عقل و علم من دیگر پاسخگوی نیازهایم نیست و موجودی من به هیچکار نمی‌آید، مسئله ولایت پیش می‌آید و ولایت هم یعنی اولویت؛ اولویت امام یعنی به جایی برسیم که بگوییم امام از خود من به من آگاه‌تر است، امام از خود من به من نزدیکتر است و امام از خود من به من مهربان‌تر است. در اینصورت انسان این امام را به خودش اولویت میدهد.
باید گفت ولایت امام زمان و ائمه، علی را دوست داشتن نیست بلکه فقط علی را دوست داشتن است. این فقط همان اولویت است. در غیر اینصورت ما دچار عشق‌های متعارض میشویم. به طور مثال اشعاری که معاویه در مدح امیرالمومنین (ع) گفته را کمتر کسی سروده است، در جایی میگوید اگر بخواهیم علی را توصیف کنیم، او آسمان و مردم زمین هستند و فاصله این دو بسیار زیاد است. از او سوال کردند اگر تا این حد علی را دوست داری چرا با او میجنگی؟ پاسخ داد «من علی را دوست دارم، اما حکومت را بیشتر از علی دوست دارم». تمام کسانی که حتی در جامعه الان ما هم دم از ولایت زدند، اما از آن فاصله گرفتند، نتوانستند اولویت ولایت ولی فقیه را بپذیرند.
این اولویت زمانی به وجود می‌آید که انسان به عمق بیچارگی برسد. مثل شرایط کنونی که نه علم و نه قدرت بشر پاسخگوی یک بیماری و بلا نیست. گاهی تفکر ما این است که امام زمان می‌آید و امکانات، امنیت و… به ما میدهد، اما این‌ها را شخص دیگری هم در یک حدی میتواند فراهم کند کمااینکه در برخی جوامع تامین شده است، بنابراین اگر انسان به جایی رسید که باوجود این شرایط، مستطر شد آنجاست که با غیب پیوند میخورد.
تنها کسی که میتواند رابطه انسان با غیب را برقرار کند، امام زمان است، زیرا امام دارای عصمت یعنی آگاهی و آزادی مطلق هستند.