سلسله مباحث آیات مهدوی(۲۰)

جزء [۲۰] سوره نمل ، آیه۸۳
آیه [۸۳] از سوره نمل ، به یکی از مباحث جدی در مهدویت اشاره دارد و آن بحث رجعت است.
«وَ یَوم نَحشُرُ مِن کُلِّ اُمَّةٍ فوجً مِمَّن یُکَذِّبُ بِایاتِنا فَهُم یوزَعون»
به خاطر بیاورید روزی که ما از هر امتی، گروهی را از کسانی که آیات ما را تکذیب می‌کردند، محشور می کنیم و آنها را نگه می‌داریم تا به یکدیگر ملحق شوند.
امام صادق (ع) از حمّاد پرسید :
مردم (یعنی مردم اهل سنت) درباره آیه «وَ یَوم نَحشُرُ مِن کُلِّ اُمَّةٍ فوجً….» چه می‌گویند؟
عرض کرد : می گویند منظور از این آیه حشر در قیامت است.
حضرت به او می‌ گوید اینگونه که می‌گویند نیست. این آیه در رابطه با رجعت است. اگر درباره قیامت بود، آیا خداوند از هر امتی گروهی را محشور می‌کرد یا همه را و بقیه را رها می‌کرد؟! پس وقتی که می گوید بخشی از مردم و گروهی از مردم، این نشان می دهد که مربوط به قیامت نیست.
در رابطه با رجعت نکات بسیار مهمی است؛ یکی از حوادث و اعتقاداتی ست که برای ما شیعیان است. خُب می دانید که رجعت در لغت به معنای بازگشت است و به نوعی بازگشت حجت های الهی، امامان معصوم، گروهی از مؤمنان خالص و گروهی از کفار و منافقین است که در زمان ظهور به امر خدا زنده می شوند و به این دنیا برمی گردند.
امام باقر (ع) در ضمن روایتی در رابطه با رجعت می فرماید که مؤمنین برمی گردند تا عزیز شوند (چون دوران ظهور خیلی دوران زیبایی است، امید داشتند که بیایند و عزت و عزیز بودن مسلمین را ببینند و چشمانشان روشن شود) . در ادامه امام باقر (ع) می فرماید که تبهکاران برمی گردند تا خدا آنها را خوار کند. می گوید ببینید که این قدر وعده دادیم و این قدر گفتیم که حضرت مهدی (عج) می آید و چه دنیایی را برای این مردم فراهم می کند، ولی شما توجه نکردید.
درست است که جایگاه اصلی برای پاداش و کیفر انسان ها عالم آخرت است، هدف دیگری که رجعت دارد برخورداری مؤمنین از سعادت یاری امام زمان علیه السلام است.
چون یاری کردن امام زمان خیلی ثواب دارد . حتی امام صادق (ع) می‌فرماید: «لَوْ أَدْرَکْتُهُ لَخَدَمْتُهُ..» یعنی این قدر خدمت به امام زمان برای حکومت جهانی اسلام ارزشمند است!
لذا خیلی ها برای یاری امام زمان این سعادت را خواهند داشت و برای همین برای انسان هایی که بخواهند این نگاه را داشته باشند، امام صادق (ع) می‌فرماید هر که چهل صبح دعای عهد را بخواند اگر ظهور حضرت را درک نکرده باشد، در زمان ظهور حضرت می تواند جزء رجعت کنندگان باشد.
حتی مرحوم «سید مرتضی» می فرماید که خداوند هنگام ظهور، حضرت مهدی و گروهی از شیعیان که قبلا از دنیا رفته اند را به دنیا برمی‌گرداند تا ثواب یاری آنها را ببیند، دوست داشته باشند که بیایند این کار را بکنند.
این قدر این بحث رجعت مهم است که هم در سوره ی نمل آیه [۸۳] که به آن پرداختیم و هم در سوره ی بقره آیه [۵۶] به این موضوع اشاره شده است: «ثُمَّ بَعَثنا مِن بَعدِ موتِکُم لَعَلَّکُم تَشکُرون» سپس شما را پس از مرگتان برمی انگیختیم تا سپاسگزای کنید.
یعنی این آیه هم باز اشاره به جریان رجعت دارد. مباحث رجعت این قدر مهم است که محدث بزرگ، شیخ حر عاملی که در زمان صفویه بود در کتاب خودش به نام «الایقاظ» ، ۵۲۰ حدیث در رابطه با رجعت نقل می کند که بعدها می بینیم مرحوم علامه ی مجلسی در کتاب بحار می‌گوید اگر احادیث رجعت متواتر نباشد دیگر در هیچ موردی نمی توانیم ادعای تواتر بکنیم .
لذا ما بحث رجعت را که در این آیه اشاره شده یک توضیح اجمالی دادیم. اما نکته ای که وجود دارد این است ویژگی‌ هایی که خود رجعت دارد چیست
رجعت از روزهای بزرگ و مهم است که در قرآن به نام «ایام الله» نامگذاری شده است.
امام صادق (ع) می‌فرماید: «ایام الله سه روز است: روز قیام حضرت مهدی (عج) ، روز رجعت و روز قیامت» (رجعت به عنوان ایام ‌الله آمده است) .
ویژگی دومی که رجعت دارد این است که اعتقاد به آن از نشانه های خاص شیعیان اهل بیت است. امام صادق (ع) می فرماید: «از ما نیست کسی که به رجعت ما ایمان نداشته باشد»
رجعت برای همه ی مردم نیست بلکه مخصوص مؤمنین خالص و کفار و منافقین خالص است. از جمله مؤمنان رجعت کننده، پیامبران، امامان معصوم هستند و اولین امام معصومی که در زمان رجعت و پس از حضرت مهدی (ع) حکومت عدل جهانی را بر عهده می گیرد حضرت سید الشهدا امام حسین (ع) است که سال های بسیاری هم حکومت می‌کنند.
برای همه‌ی مؤمنان و منتظران واقعی ظهور حضرت مهدی که پیش از ظهور آن عزیز از دنیا رفته اند امکان رجعت وجود دارد و همانطور که عرض کردم دعای عهد می تواند یک ابزاری برای این کار باشد. حالا رجعت کنندگان هم در روایات زیاد داریم که به بعضی از آنها اینجا اشاره شده و نکته بسیار مهمتر این است که روایاتی هم هست که از بازگشت افراد صالح از امت های گذشته و از امت اسلامی خبر می دهد. که این روایات از میان امت های پیشین، رجعت اصحاب کهف را داریم و از میان اصحاب پیامبر و ائمه سلمان فارسی، مقداد و مالک اشتر و شخصیت های بسیار ارزشمند…
ان شاءالله بتوانیم بسترهای ظهور حضرت مهدی(ع) را فراهم کنیم. اگر ظهور را هم درک نکردیم نگران نباشیم، می‌توانیم با اعمال و رفتار خودمان و باور به رجعت، جزء رجعت کنندگان باشیم و حداقل بتوانیم در بسترسازی و زمینه سازی برای ظهور ایشان دخیل باشیم.
#متن_آیات_مهدوی ۲۰
با توضیحات حجت الاسلام و المسلمین استاد محمدرضا نصوری