سیمای مهدویت در قرآن ( قسمت هفتم )

(۷) سوره آل عمران، آیه ۲۰۰
﴿يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴾.
ای کسانی که ایمان آورده اید صبر بیشه سازید ودر برابر دشمنان نیز استقامت کنید واز مرزهای خود مراقبت کنید، واز خدا بپرهیزید. شاید رستگار شوید.
این آیه آخرین آیه سوره آل عمران است وبر چهار برنامه ارزشی تکیه نموده(۱).
واژه ها
۱- کلمه صبر به معنای ایستادگی در برابر مشکلات. تمایلات وحوادث است که در حقیقت ریشه اصلی هرگونه پیروزی مادی ومعنوی است.
۲- صابروا. صیغه امر از باب مفاعله است یعنی از مصابره وبه معنای صبر وپایداری در برابر صبر واستقامت دیگران است. بنابراین قرآن در مرحله اول دستور به استقامت می دهد که هر گونه جهاد با نفس وپایداری در برابر حوادث ومشکلات را شامل می شود ودر مرحله دوم دستور به استقامت در برابر دشمن را می دهد واین خود نشانگر این است که تا ملتی در جهاد با نفس واصلاح نقاط ضعف درونی پیروز نشود پیروزی او بر دشمن خارجی ممکن نیست.
۳- رابطوا نیز از باب مفاعله است از ماده ی (ربط ورباط) گرفته شده واین واژه در اصل به معنای بستن چیزی در مکانی است. (مانند بستن اسب والاغ در یک محلی) وبه همین جهت به کاروانسرا (رباط) می گویند.
وربط قلب. به معنای آرامش دل وسکون خاطر است.
گویا رشته قلب ودل به نقطه ای بسته شده است. ومرابطه ها به معنای مراقبت از مرزها آمده است. زیرا سربازان ومرکب ها ووسائل جنگی را در آن محل نگاهداری می کنند برای دفاع از مرز این جمله به مسلمانان دستور آماده باش در برابر دشمن ومراقبت دائم از مرزها وسرحدات کشورهای اسلامی می دهد تا هرگز گرفتار حملات غافلگیرانه دشمن نشوند.
در هر حال مرابطه معنای وسیعی دارد که هرگونه آمادگی برای دفاع از خود وجامعه اسلامی را شامل می شود. ودر فقه اسلامی نیز در باب جهاد بحثی تحت عنوان مرابطه یعنی آمادگی برای حفظ مرزها در برابر هجوم احتمالی دشمن مطرح شده است.
در برخی از روایات حضرات ائمه معصومین (علیهم السلام) ذیل این آیه شریفه مرابطه با امام (علیه السلام) مطرح شده است. ومرابطه با امام یعنی رشته ولایت وسرپرستی او را محکم گرفتن ودر اطاعت وپیروی او اصرار داشتن که خود یکی از ارکان ایمان است ودر یک جمله انسان خود را با ولی خدا مربوط سازد واز او جدا نشود وخود را به او بسپارد.
قال الباقر (علیه السلام): اصبروا علی اداء الفرائض، وصابروا عدوکم ورابطوا امامکم. المنتظر. امام باقر (علیه السلام) پیرامون آیه شریفه مورد بحث که می فرماید: ای کسانی که ایمان آورده اید صبر کیند ویکدیگر را به صبر وادارید ومرابطه نمایید فرموده است: صبر کنید.
بر ادای فرائض. وپایداری واستقامت کنید در مقابل دشمن وبا امامتان که انتظار ظهورش را می کشید مرابطه نمایید وخود را به رشته ولایت او ببندید(۲).
————————————————————————————————————–
(۱) ۱- صبر در مقابل مشکلات وخواسته ها وتمایلات. ۲- صبر واستقامت در مقابل دشمن. ۳- مراقبت از مرزها. ۴- پرهیزکاری.
(۲) غیبت نعمانی، ص ۱۰۵.