در گذشته (زمان رژیم پهلوي) دو خطر عمده دین را تهدید می کرد :
.۱حزب تـوده که مرام مارکسـیسم را میـان جوانـان نشـر می داد که متـدینان و ملی هـا و حـتی رژیم پهلوي همه بـا آن درگیر بودند .
.۲خطر بهائیت که فقط متدینان روي آن حساسـیت داشته که پس از شهریور ۱۳۲۰متوجه شدند آن ها در دستگاه پهلوي هم نفوذ کردنـد که به مبـارزه با آن پرداختنـد . با این وجود به لحاظ حمایت رژیم پهلوي ، بهائیت در سـطح بالاي کشور ( نخسـت وزیر، برخی از وزرا و … ( نفوذ کردند .
انگیزه تشـکیل انجمن : در این اثنا تشـکلی مذهبی از اواسط دهه سـی به هدف مبارزه با بهائیت تهران و سایر شهرستان ها پدید آمد . رهبري این تشـکل از سال ۱۳۳۲ق در اختیـار یـک روحـانی قرار گرفت که به جز سوابق حوزوي ، در نهضت ملی شـدن نفت نیز فعال بود . این تشـکل که « انجمن خیریه حجتیه » نامیده شد نه تنها در حوزه مبارزه با بهائیت ، بلکه در محدوده وسیع تر و حتی بیش از دو دهه در تعمیق بسیاري از آموزش هاي دینی ، ولی با برداشتی خاص در سطح جامعه مذهبی ایران مؤثر بود .
انجمن خیریه حجتیه مهـدویه به سال ۱۳۳۲ش با تلاش حاج شـیخ محمود تولایی (مشـهور به حلبی) فعالیت خود را آغاز کرد ، وي در سال ۱۲۸۰ش در شـهر مشهد به دنیا آمد . وي دروس حوزوي خود را نزد اساتید به نام مشهد خواند . او افزون بر حضور در دروس خارج اصول فقه به تحصیل دروس معارف الهیه پرداخت که آثاري از او به جاي مانده است . کار عمده آقاي حلبی پس از شهریور ۱۳۲۰ش تبلیغ در قـالب منبر بود و در این کار ، مهارت و شـهرت خاصـی به دست آورد ، تا آن جا که چنـدین سخنرانی وي از رادیو مشهد پخش و بعداً به صورت مجموعه اي به چاپ رسید .
در اواخر سال ۱۳۲۸حلبی همراه جمعی از فعالان مذهبی مشـهد و نیز انجمن ها و هیئات مذهبی به طور منظم با بهائیان درگیر بودند .
مرحوم حلبی در آستانه ملی شدن صنعت نفت به فعالیت هاي تبلیغی _ سیاسی خود افزود و پس از آن ، در جریان شکستی که در انتخابات مجلس هجـدهم خورد، از فعالیت سیاسـی کناره گرفت و دو سال بعـد ، به تهران آمد و به همان کار خطابه و منبر مشـغول شد . وي بخشـی از فعالیت خود را به مبارزه با بهائیت اختصاص داد و تا پایان عمر همین مشی را ادامه داد . ایشان ، روز جمعه ۲۶دي ماه ۱۳۷۶درگذشت و کنار مزار شیخ صدوق (ابن بابویه) در شهر ري به خاك سپرده شد .
مرحوم حلبی بـا همکاري جمعی از متـدینان که با عنوان هیأت مـدیره ، امور انجمن را اداره می کردنـد تا آغاز پیروزي انقلاب اسلامی به فعالیت فرهنگی برضد فرقه بهائیت اشتغال داشت و به تربیت نیرو براي مقابله با بهائیان و تبلیغات آنان اهتمام داشت . انجمن طی ۲۵سـال فعـالیت ضـمن مبارزه با بهائیت ، توانست جمع زیادي از نیرو هاي جوان را در بسـیاري از شـهر ها به خودجذب کند .
انجمن اساسـنامه اي داشت ؛ از جمله مواد این اساسـنامه این بود که « انجمن به هیچ وجه در امور سیاسی مداخله نخواهد داشت و نیز مسـؤولیت هر نـوع دخـالتی را که در زمینه هـاي سیاسـی از طرف افراد منتسب به انجمن صـورت گیرد، به عهـده نخواهد داشت» . (قابل ذکر است بعد ها از این شعار دست برداشته و خلاف آن عمل کردند) . این همان بندي بود که انقلابیون پیش و پس از انقلاب از آن ناراحت بودند .
زمینه هـاي فعالیت : انجمن در هر شـهر دفتري داشت که تحت عنوان بیت (بیت امام زمان)شـناخته می شـد . این بیت ، مسئولی
داشت و زیر نظر وي سه گروه تـدریس ، تحقیـق و ارشـاد فعـالیت می کردنـد . گروه نخست ، به آمـوزش نیرو هـا در سه مرحله ابتـدایی ، متوسـطه و عـالی می پرداختنـد . گروه دوم ، به دنبال افرادي از مسـلمانان بودنـد که تحت تأثیر بهائی ها به آیین آن ها گرویده بودند . و گروه سوم ، کار ارشاد این افراد را با شیوه هاي خاص خود دنبال می کردند .
سخنرانی هاي عمومی در محافلی که بیشتر ، منازل بو د، برگزار می شـد و به طور معمول در سـالروز تولـد امـام عصـر علیه السـلام نیز جشن هـاي بزرگی برگزار می شـد . بیشـتر افرادي که از بهائیت برمی گشـتند ، توبه نامه و تبري نامه اي می نوشـتند که متن بسیاري از آن ها در یک مجموعه در کتابخانه آستان قدس نگهداري می شود .
وضعیت بعد از انقلاب اسلامی: به دنبال پیروزي انقلاب اسلامی که به نوعی پیروزي مذهبی هاي سیاسی بود ، انجمن به موضع انفعال افتاد و نیروهاي تربیت شده در انجمن در سطوح مختلف ، پس از انقلاب به سه دسته تقسیم شدند :
.۱برخی به انقلاب اسلامی پیوستند؛
.۲برخی برابر انقلاب بی تفاوت ماندند؛
.۳برخی به انتقاد از انقلاب پرداخته و به صف مخالفان _ از نوع دیندار _ پیوستند …
انجمن ، چندي پیش از پیروزي انقلاب اسلامی ، یعنی در شهریور ۱۳۵۷مواضع خود را در ارتباط با سیاست تغییر داده شروع به همراهی انقلاب کرد . ( از جمله مواضع پیش از انقلاب این گروه : انقلاب امر ناممکن است ، مگر آن که وابسـته به یک قـدرت خـارجی باشـد …، همچنین می گفتنـد چه کسـی مسئول خون هـاي ریخته شـده در جریان ۱۵خرداد ۱۳۴۲و بعــد از آن می باشد؟(
پس از انقلاب از سوي برخی از رهبران انقلاب ، انجمن به عنوان یک عنصـر خطرناك معرفی شـده و براي جلوگیري از نفوذ آن در مراکز ، تبلیغات وسـیعی بر ضـد آنان شد و به مرور ، به حذف شـمار زیادي از چهره هاي مذهبی با سابقه منجر شد . طبعاً برخی از سوابق
برخورد هاي منفی رهبران انجمن با جریان انقلاب یک تجربه براي موضع گیري بر ضـد آنان مورد اسـتفاده قرار گرفت ، براي نمونه ، امام خمینی رحمه االله که در روزگاري آقاي حلبی را تاییـد می کرد ، در سال هاي پیش از انقلاب ، به تدریج به حرکت انجمن بـدبین شـده و حمـایت خود را قطع کرد . آقـاي گرامی _ فردي که اخبار داخلی ایران را براي نجف می نوشـته است نامه اي در این باره به امام نوشته که پاسخ امام رحمه االله این بوده است : « از وقتی که مطلع شدم ، دیگر تأییدي نکردم « .
این جهت گیري هـا ادامه پیـدا کرد تا سـر انجام در اثر بروز انحرافاتی میان برخی از افراد انجمن (از قبیل کـج اندیشـی درباره خون شـهیدان و شـهید ندانسـتن کشـته هاي جنگ تحمیلی و … ( امام خمینی رحمه االله در سـخنرانی عید فطر سال ۱۳۶۲بدون تصریح به نام انجمن ، هشدارهاي تکان دهنده دادند و در ضمن از ایشان خواسته شد که انحرافات خود را کنار بگذارند .
انجمن در سال ۱۳۶۲رسـماً تعطیلی خود را اعلام کرد و ضـمن آن توضـیح داد که خود را مصداق سـخنان رهبر انقلاب نمی داند . بدین ترتیب انجمن منحل شد .
ثبت دیدگاه