سیمای مهدویت در قرآن (بخش اول)

مقدمه
رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلّم) فرمود: مهدی (علیه السلام) طاووس بهشتیان است که هاله ای از نور او را احاطه کرده است.
از مجموعه آیاتی که درمورد مسئله مهدویت ونشانه ها وعلائم ظهور وویژگی های مهدی موعود (علیه السلام) ووضعیت زمان ظهور آن حضرت در قرآن کریم آمده است چنین استفاده می شود که ظهور چنین مصلحی که حکومت عدل الهی را در جهان تأسیس وخود مجری قوانین آن می باشد نیاز به آمادگی وزمان مساعد دارد تا افکار مردم جهان وروح اجتماعی آنان آماده ومهیای پذیرش چنین حکومتی باشد. قرآن کریم در زمینه ی ظهور وقیام حضرت مهدی موعود (علیه السلام) مانند بسیاری از زمینه های دیگر (بدون اینکه به جزئیات بپردازد) به صورت کلی واصولی بحث نموده. یعنی از تشکیل حکومت عدل جهانی وپیروزی نهایی صالحان در روی زمین سخن گفته است..هفتاد وپنج آیه از قرآن کریم مورد بحث واقع گشته وارتباط این آیات با موضوع مهدویت از زبان حضرات ائمه معصومین (علیهم السلام) توضیح داده شده است.
امید است مورد قبول ساحت مقدس حجة بن الحسن (علیه السلام) واقع گردد.
(۱) سوره انبیاء، آیه ۱۰۵
﴿ولقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر، ان الارض یرثها عبادی الصالحون﴾.
ما در کتاب زبور پس از تورات نوشته ایم که سرانجام، زمین را بندگان صالح وشایسته به ارث خواهند برد.
ذکر در اصل به معنای هر چیزیست که موجب تذکر ویادآوری باشد ولی در این آیه، به کتاب آسمانی حضرت موسی (یعنی تورات) تفسیر گردیده به قرینه ی اینکه قبل از زبور معرفی شده است.
بر اساس تفسیر دیگری (ذکر) اشاره به قرآن مجید است. زیرا که در خود آیات قرآن این عنوان درباره قرآن آمده است آنجا که می فرماید: (ان هو الا ذکر للعالمین).
در این صورت کلمه ی (من بعد) به معنای (علاوه بر) می باشد ومعنای آیه چنین خواهد بود. ما علاوه بر قرآن در زبور نوشته ایم که سرانجام، زمین را بندگان صالح من به ارث خواهند برد.
(قال ابوجعفر (علیه السلام) هم اصحاب المهدی فی آخر الزمان). حضرت باقر (علیه السلام) فرمود (منظور از صالحان در این آیه) اصحاب حضرت مهدی (علیه السلام) در آخر الزمان هستند.
ناگفته نماند که اشاره ی قرآن به پیشگویی حکومت بندگان شایسته ی خداوند در روی زمین در کتاب (تورات وزبور) نشان می دهد که این موضوع از چنان اهمیتی برخوردار است که در کتب آسمانی پیامبران پیشین یکی پس از دیگری مطرح می شده است.
واژه ها
کلمه ی ارض به مجموع کره ی زمین گفته می شود وسراسر جهان را شامل می گردد.
کلمه ی ارث: به معنای چیزیست که بدون معامله وداد وستد به کسی انتقال می یابد وگاهی ارث در قرآن به معنای تسلط وپیروزی یک قوم صالح بر قومی ناصالح ودر اختیار گرفتن امکانات آنها می گوید: واورثنا القوم الذین کانوا یستضعفون مشارق الارض ومغاربها.
ما شرق وغرب زمین را به ارث به آن قوم مستضعف دادیم.
زبور: در اصل به معنای هر گونه کتاب ونوشته است.
اگرچه می تواند به معنای زبور داود هم باشد. زبور داود یا به تعبیری که در کتب عهد قدیم آمده (مزامیر داود) عبارتست از مجموعه ای از مناجاتها ونیایشها واندرزهای داود پیامبر (علیه السلام).
برخی از مفسران احتمال داده اند که منظور از زبور در اینجا تمام کتب انبیای است. ولی به نظر می رسد که زبور در این آیه همان کتاب مزامیر داود باشد بخصوص اینکه در مزامیر موجود، عباراتی وجود دارد که عینا مطابق با آیه ی مورد بحث است وذکر هم به معنای تورات می باشد وبا توجه به اینکه زبور بعد از تورات بوده تعبیر (من بعد) نیز حقیقی است وبدین ترتیب معنای آیه چنین است.
ما در زبور بعد از تورات چنین نوشتیم که این زمین را بندگان صالح ما به ارث خواهند برد. سوال وجواب یک سوال در اینجا مطرح است که چرا در این آیه که راجع به آینده ی درخشان بندگان شایسته خداست از میان کتب آسمانی به (زبور داود وتورات موسی) اشاره شده است.
در پاسخ می گوییم: این تعبیر ممکن است به خاطر آن باشد که داود.
یکی از بزرگترین پیامبرانی بود که تشکیل حکومت حق وعدل داد وبنی اسرائیل نیز مصداق روشن قوم مستضعفی بودند که برضد مستکبران قیام کردند ودستگاه آنها را برچیدند ووارث حکومت وسرزمین آنها شدند.
عباد صالح (بندگان شایسته خدا) کیانند؟ در آیه مورد بحث خداوند (عباد) را به خود نسبت داده واز این نسبت مسئله ایمان وگرایش قلبی وتوحید این بندگان روشن می گردد واز کلمه ی (صالحون) که معنی گسترده ووسیعی دارد.
همه شایستگی ها به ذهن می آید. شایستگی از نظر قدرت ونیرو، وشایستگی از نظر نظم وانضباط وتدبیر ودرک مسائل اجتماعی، هنگامی که بندگان مومن خدا این شایستگی ها را در خود فراهم سازند.
خداوند هم آنان را کمک خواهد نمود تا بوسیله ایشان مستکبران زمین محو ونابود گردند.